Mindfulness: meer dan alleen ontspannen

Een tijdje geleden woonde ik een masterclass over stress bij. De spreker benadrukte hoe belangrijk ademhalingstechnieken zijn, maar sprak tegelijkertijd erg negatief over mindfulness. Hij noemde het een ontspanningstrucje dat eigenlijk niet werkt.

In eerste instantie vond ik dat frustrerend. Al snel besefte ik dat zijn oordeel vooral voortkwam uit onwetendheid. En eerlijk gezegd is dat niet zo vreemd: er bestaat veel verwarring over wat mindfulness nu eigenlijk is.

Veel mensen denken bij mindfulness aan iets vaags, zweverigs of puur spiritueel. Of ze zien er vooral plaatjes bij van perfecte mensen die op een berg of aan zee zitten te mediteren (zoals bij deze :) ). Maar mindfulness is zóveel meer dan dat.

De grondlegger van Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR), Jon Kabat-Zinn, omschrijft mindfulness als:

“Bewustzijn dat ontstaat door met aandacht aanwezig te zijn, op dit moment, zonder te oordelen.”

Meer dan alleen ontspanning

Als je regelmatig oefent, merk je vaak dat mindfulness inderdaad ontspanning kan brengen. Maar het kan net zo goed frustratie oproepen, of onrust. Misschien baal je dat je gedachten steeds afdwalen, dat je niet kunt “uitzetten” of dat je jezelf onrustig voelt. Precies dát is de kern: aanwezig zijn bij wat er ís, ook als dat niet fijn voelt.

Onze gedachten, emoties en lichamelijke sensaties komen en gaan voortdurend. Het doel is niet om die te stoppen, maar om ze te herkennen en ermee om te leren gaan zonder jezelf te veroordelen. Hoe vaker je oefent, hoe beter je wordt in het herkennen van je automatische patronen en hoe bewuster je keuzes kunt maken.

Mindfulness gaat dus niet alleen over “lekker ontspannen”, maar vooral over aanwezig zijn - met al je zintuigen en cellen - in dit moment.

Een levenshouding

Voor mij is mindfulness meer dan een oefening op een meditatiekussen. Het is een manier van kijken en ervaren. Het helpt me omgaan met chronische pijn, meer aanwezig te zijn bij mijn gezin, en mezelf niet langer vast te zetten in negatieve labels. Het verandert mijn relatie met stress, emoties en gedachten.

En misschien herken jij mindfulness ook al, zonder dat je het zo noemt. Denk aan die momenten waarop je helemaal opgaat in iets:

• terwijl je muziek luistert,

• je kind ziet spelen,

• een taart bakt,

• in een goed gesprek zit,

• of keihard lacht met een vriend.

Ben je helemaal aanwezig?

Ook de moeilijke kanten

Mindfulness gaat trouwens niet alleen over fijne momenten. Het gaat óók over die kritische stem in jezelf, de piekergedachten, de stress en de emoties waar je soms het liefst van weg wilt. Mindfulness betekent dat je je hiervan bewust wordt en de ruimte schept om anders te reageren - vriendelijker en bewuster.

Het is geen wondermiddel dat al je problemen oplost. Het helpt je wel om met meer balans en mildheid in het leven te staan.

Train je aandacht, versterk je veerkracht

Mindfulness is een vaardigheid die je kunt trainen - je zou het kunnen zien als het sterker en scherper maken van je “aandachtsspier”. We zeggen ook wel dat de MBSR-training geen ontspanningstraining is. Integendeel, het kan best vermoeiend zijn, omdat je geconfronteerd wordt met de aard van je geest: gedachten blijven komen, vaak samen met emoties of lichamelijke sensaties.

Waarom zou je jezelf dit aandoen? Omdat je, door je opmerkzaamheid te vergroten, beter in staat bent om je patronen te herkennen. In uitdagende situaties zie je dingen helderder en leer je te kijken naar wat er daadwerkelijk is, in plaats van te blijven hangen in hoe je “zou moeten zijn”. Je ontwikkelt het vermogen om betere keuzes te maken en zelfredzaam te zijn, zodat je ook met stressvolle omstandigheden kunt omgaan - zelfs als je de situatie zelf niet kunt veranderen.

Deze training opent talloze mogelijkheden voor persoonlijke groei, welzijn en het vormgeven van het leven zoals jij dat wilt.

Beginnen met oefenen

Nieuwsgierig om te proberen? Je kunt vandaag al beginnen. Het kost maar drie minuten: : maak kennis met de 3-minuten ademruimte . Het duurt echt slechts 3 minuten en zal je misschien verrassen.

Gedachten zullen komen. Dat is helemaal normaal. Het enige wat je doet, is vriendelijk terugkeren en je aandacht weer richten, zonder oordeel. Het gaat niet om het resultaat, maar om het oefenen zelf.

En misschien ontdek je dat mindfulness veel meer is dan alleen ontspanning: het is een kunst van aanwezig zijn.

Wil je ontdekken wat mindfulness jou kan brengen in je dagelijks leven? Bekijk de data van de komende MBSR-cursus of meld je aan voor een gratis online meditatiesessie (in groep) en ervaar het zelf.